Polityka społecznego może również interesować informacja, jak przedstawiają się zasoby czasu wolnego robotnic w naszyto kraju w porównaniu z czasem wolnym robotnic w Czechosłowacji czy Francji, albo też jakie są wydaitiki czasu na dokształcanie się wśród czynnych zawctfdowo w naszym kraju i w NRD. Słowem, formułowanie diagnoz w wymiarze międzynarodowym jest w istocie porównywaniem wartości empirycznych tego samego wśkaźniika dla dwóch (lub więcej) krajów.Wymiarem szczególnie użytecznym dla polityki społecznej podporządkowanej wartościom egalitarnym jest klasowo-warstwowy wymiar diagnoz gospodarowania czasem. W tym przypadku chodzi na przykład o informację, jaka jest różnica w ilości czasu woilnego, jaką dysponują robotnice zatrudnione w systemie wielozmianowym i — powiedzmy — pracownicy administracji, albo też na ile dłuższy jest czas pracy chłoporobotników w porównaniu z robotnikami wielkoprzemysłowymi itp.
Category: Społeczeństwo, praca, czas
LICZBOWA WARTOŚĆ
W wymiarze klasowo-warstwowym porównuje się więc wartości empiryczne tego samego wskaźnika dla przedstawicieli dwóch (lub więcej) kategorii społecznych. Trzeci wreszcie kontekst, nazwany „wymiarem indywidualnym”, dotyczy strukturalnych zmian wewmątrz budżetu czasu jednostki lub wewnątrz bilansu czasu określonej populacji. Polityka społecznego interesować może informacja, na jakie zajęcia przeznacza się nadwyżki czasu pochodzące ze skrócenia czasu pracy, albo też informacja, jakie zajęcia ulegają ograniczeniu, jeśli zostanie wydłużony czas pracy itp. W tym zatem przypadku porównuje więcej) typów aktywności wypełniających budżet czasu lub bilans czasu.Empiryczna wartość każdego wskaźnika może być wyrażana na kilka różnych sposobów, których wybór jest uzależniony od treści testowanych hipotez. Jaik wiadomo, liczbową wartość wskaźnika określa się zazwyczaj mianem miernika.
WYRÓŻNIONE WSKAŹNIKI
Ph. Stanę usystematyzował — dla potrzeb międzynarodowego badania budżetu czasu — ważniejsze mierniki stosowane przy prezentacji danych empirycznych z badania. W wyniku tej systematyzacji Ph. Stone sporządził zestawienie:Tak więc wyróżnione wcześniej podstawowe wskaźniki endo- geniczne sposobu wykorzystania czasu mogą być w formie liczbowej przedstawione na sześć różnych sposobów. Miernik oznaczony numerem 1 opisuje statystyczną strukturę dobowego budżetu czasu. Miernik oznaczony numerem 2 informuje o średniej licżbie wystąpień określonego zajęcia w przeliczeniu na jedną osobę. Miernik ten stosujemy wówczas, gdy chcemy się dowiedzieć, ile przeciętnie razy w dobowym budżecie czasu pojawia się np. sprzątanie mieszkania, zakupy czy jakikolwiek inny typ zajęć.
OZNACZENIE MIERNIKA
Miernik oznaczony numerem 3 informuje o proporcji, osób wykonujących określone zajęcie, natomiast miernik numer 4 informuje o przeciętnym czasie trwania Określonego zajęcia w przeliczeniu na jedną osobę to zajęcie wykonującą. Z kole: miernik numer 5 informuje o przeciętnej liczbie wystąpień danego zajęcia w budżecie czasu osób to zajęcie wykonujących, zaś za pomocą miernika numer 6 dokonuje się pomiaru przeciętnego czasu trwania danego zajęcia wykonywanego w sposób nieprzerwany. W następnej części niniejszej pracy, zawierającej elementy diagnozy opierającej się na estymacji bilansu czasu oraz badaniach budżetu czasu, przeważająca część tych mierników znajdzie zastosowanie.Niniejszy rozdział zapoczątkowuje diagnostyczną część pracy. Dorobek badań krajowych, a zwłaszcza rezultaty dwóch masowych badań budżetu czasu przeprowadzonych przez GUS, można uznać za dostateczną podstawą do formułowania wniosków diagnostycznych o wzorach gospodarowania czasom w naszym społeczeństwie i ich relacji do założeń polityki społecznej.
NARODOWY BILANS CZASU
Zanim jednak przejdziemy do analizy budżetów czasu ludności naszego kraju, spróbujemy naszkicować najogólniejsze tło przemian w sferze gospodarowania czasem. Dla tego celu dobrym punktem wyjścia jest próba oszacowania zmian w narodowym bilansie czasu w bieżącym stuleciu.W rozdziale pierwszym dość szeroko omawiałem koncepcje wiążące się z konstrukcją bilansu czasu i jego funkcjami diagnostycznymi, przede wszystkim dla celów planowania społecznego w skali makro. Warto przypomnieć, że bilans czasu, w odróżnieniu od budżetu czasu, jest rozliczeniem ogólnego funduszu czasu, jaki pozostaje do dyspozycji całego społeczeństwa w określonym momencie historycznym. Bilans czasu jest jedną z coraz częściej stosowanych w różnych krajach prób oszacowania zmian społecznych poprzez przemiany w dystrybucji ogólnego funduszu czasu danej populacji (mieszkańców miasta, regionu czy kraju).